Trong những năm gần đây, hoạt động từ thiện gắn với người nổi tiếng đã nhiều lần trở thành tâm điểm tranh cãi. Từ Việt Nam cho tới quốc tế, không ít vụ việc lùm xùm về minh bạch tiền quyên góp đã xảy ra, khiến công chúng hoài nghi và đặt câu hỏi về động cơ thực sự phía sau lòng hảo tâm. Qua bài viết này Vima sẽ phân tích một số vụ việc tiêu biểu, chỉ ra những đặc điểm chung và nguyên nhân sâu xa của hiện tượng, đồng thời đưa ra lời khuyên cho cả công chúng lẫn những ai đang nghĩ đến việc dùng “drama” để đánh bóng tên tuổi.
Những vụ tranh cãi từ thiện tiêu biểu
Lùm xùm liên quan đến giới truyền thông giải trí tại Việt Nam
Vụ việc đầu tiên xoay quanh Hoài Linh
Danh hài nổi tiếng này vướng vào lùm xùm năm 2021 khi bị phát hiện vẫn “ngâm” hơn 14 tỷ đồng tiền quyên góp cứu trợ đồng bào miền Trung lũ lụt suốt 6 tháng mà chưa phân phát. Số tiền này được Hoài Linh kêu gọi từ cuối năm 2020, đạt tổng cộng khoảng 14,67 tỷ đồng (bao gồm lãi ngân hàng).
Việc chậm trễ giải ngân và sự im lặng của ông trong thời gian dài khiến dư luận bức xúc, nhiều người đặt câu hỏi về tính minh bạch và nghi ngờ liệu có sự “ăn chặn” nào không. Trước áp lực dư luận, Hoài Linh đã phải công khai xin lỗi và giải trình rằng do dịch COVID-19 và chờ thủ tục xác nhận địa phương nên chưa kịp trao tiền. (theo Dân trí đưa tin)
Dù cơ quan điều tra sau đó kết luận không có dấu hiệu chiếm đoạt, uy tín của Hoài Linh đã bị ảnh hưởng nặng nề khi lòng tin khán giả bị sứt mẻ vì sự thiếu minh bạch kịp thời.
Tiếp đến là tranh cãi liên quan đến Thủy Tiên – Công Vinh
Năm 2020, ca sĩ Thủy Tiên trở thành tâm điểm chú ý khi tự mình kêu gọi được hơn 177 tỷ đồng cứu trợ miền Trung bị lũ lụt. Cô đã trực tiếp về các vùng lũ trao tiền cứu trợ và cập nhật hoạt động trên mạng xã hội. Tuy nhiên, sau chiến dịch, một bộ phận công chúng hoài nghi về tính rõ ràng trong việc thu chi số tiền khổng lồ này. Từ giữa năm 2021, vợ chồng Thủy Tiên – Công Vinh liên tục bị “réo tên” yêu cầu sao kê ngân hàng để làm rõ số tiền quyên góp.
Sức ép dư luận buộc hai người phải ra ngân hàng livestream công khai 18.000 trang sao kê vào tháng 9/2021. Kết quả sao kê xác nhận tổng số tiền hơn 177 tỷ đã được rút ra hết để trao cho người dân, thậm chí vợ chồng cô bỏ thêm tiền túi khoảng 3,7 tỷ đồng cho đủ 178,5 tỷ trao đi. Công an đã vào cuộc và xác nhận không phát hiện trục lợi trong vụ việc này. (theo vnexpress.net)
Lùm xùm HOT nhất gần đây về Phạm Thoại và vụ “mẹ bé Bắp”
Mới đây nhất, đầu năm 2025, TikToker Phạm Thoại gây chú ý khi đứng ra kêu gọi quyên góp giúp một em bé tên Bắp bị ung thư máu. Chỉ trong thời gian ngắn, Phạm Thoại thông báo đã quyên được tới 16,7 tỷ đồng để hỗ trợ bé Bắp chữa bệnh
Tuy nhiên, dư luận một lần nữa “dậy sóng” khi có thông tin cho rằng mẹ của bé Bắp (chị Lê Thị Thu Hòa) đã sử dụng khoản tiền từ thiện này không rõ ràng. Nhiều lời đồn đoán lan truyền trên mạng xã hội tố cáo mẹ bé Bắp dùng tiền quyên góp để mua 4 mảnh đất, sắm ô tô, vàng bạc, làm răng sứ, cho con trai lớn học trường quốc tế… thay vì dành toàn bộ cho việc chữa trị của bé.
Trước sức ép dư luận, Phạm Thoại đã tổ chức buổi livestream gần 4 tiếng đồng hồ cùng mẹ bé Bắp, công khai một phần sao kê và giải trình dòng tiền nhằm xóa tan nghi ngờ. Buổi livestream thu hút hơn 1 triệu lượt xem, cho thấy mức độ quan tâm khổng lồ của cộng đồng mạng dành cho vụ việc.
Dù hai bên đã giải thích rằng toàn bộ tiền đều được chi cho việc chữa bệnh và các chi phí liên quan, nhiều mạnh thường quân và người theo dõi vẫn tỏ ra không hài lòng, cho rằng còn những khoản chi “mập mờ” chưa được làm rõ. Vụ việc thậm chí khiến không ít người đề nghị cơ quan công an vào cuộc điều tra để xác minh sự thật. (Nguồn báo thanhnien.vn)
Đến sự thiếu minh bạch của những ngôi sao truyền thông Trên thế giới
Không chỉ tại Việt Nam, các ngôi sao quốc tế cũng từng vướng ồn ào vì từ thiện thiếu minh bạch. Madonna, “nữ hoàng nhạc pop” thế giới, là một ví dụ điển hình. Năm 2009, Madonna khởi xướng kế hoạch xây dựng một trường học trị giá 15 triệu USD cho trẻ em gái ở Malawi (châu Phi) và đã kêu gọi quyên góp được phần lớn số tiền này. Tuy nhiên, vào năm 2011, dự án bị hủy bỏ trong bê bối khi một cuộc kiểm toán phát hiện khoảng 3,8 triệu USD (tương đương gần 100 tỷ đồng) trong số tiền quyên góp đã “bốc hơi” một cách khó hiểu. Vụ việc khiến dư luận quốc tế phẫn nộ, Madonna bị mang tiếng “bỏ túi tiền từ thiện” và phải hứng chịu chỉ trích nặng nề (Nguồn đưa tin baomoi.com)
Ngoài Madonna, nhiều ngôi sao khác cũng từng gặp rắc rối tương tự. Nữ ca sĩ Lady Gaga bị chỉ trích khi quỹ Born This Way của cô thu về 2,5 triệu USD năm 2012 nhưng chỉ dùng 5.000 USD để làm từ thiện, còn lại tiêu tốn vào chi phí vận hành. Kim Kardashian – ngôi sao truyền hình thực tế – cũng từng kêu gọi đấu giá gây quỹ cứu trợ nạn nhân bão Haiyan (Philippines) nhưng bị phát hiện chỉ trích ra 10% số tiền thu được cho mục đích từ thiện, 90% còn lại bỏ vào túi riêng.
Ngay cả rapper Kanye West cũng “mất điểm” khi quỹ từ thiện mang tên anh tiêu hết hàng trăm nghìn USD cho lương nhân viên và chi phí hành chính thay vì cho các chương trình giáo dục như cam kết ban đầu. Những bê bối này cho thấy ở tầm quốc tế, việc từ thiện của người nổi tiếng cũng không hề “miễn nhiễm” với nghi vấn trục lợi, và sự thiếu minh bạch có thể xảy ra ở bất kỳ đâu nếu không có cơ chế giám sát chặt chẽ.
Đặc điểm chung và nguyên nhân sâu xa theo góc nhìn truyền thông
Từ các vụ việc nêu trên, có thể rút ra một số đặc điểm chung và nguyên nhân gốc rễ dẫn đến những tranh cãi trong hoạt động từ thiện của người nổi tiếng:
Người nổi tiếng dễ bị nghi ngờ khi kêu gọi từ thiện
Sự hoài nghi nhắm vào người nổi tiếng trong hoạt động thiện nguyện không phải là vô cớ. Thực tế, khi một ca sĩ, diễn viên đứng ra kêu gọi đóng góp, họ nhận được rất nhiều sự chú ý – và kéo theo đó là sự soi xét của công chúng. Lý do đầu tiên là quy mô và tầm ảnh hưởng: người nổi tiếng thường quyên được số tiền rất lớn trong thời gian ngắn. Số tiền càng lớn, đòi hỏi về trách nhiệm giải trình càng cao. Người hâm mộ gửi gắm tiền bạc và niềm tin vào tên tuổi của nghệ sĩ, nên nếu có bất kỳ dấu hiệu chậm trễ hay mập mờ nào, chính những người từng tin tưởng sẽ đặt câu hỏi đầu tiên.
Như chuyên mục “Câu chuyện văn hóa” của VTV từng nhận định, trường hợp Thủy Tiên “kê khai tiền bạc chưa rõ ràng” hay Hoài Linh “làm mất niềm tin khán giả vì giải ngân chậm” đều xuất phát từ việc họ chưa đáp ứng được kỳ vọng minh bạch của công chúng
Xem thêm: Nhìn lại 4 Case Study Khủng Hoảng Truyền Thông Tại Việt Nam Trong 2024
Tâm lý bài xích Scandal mà người làm truyền thông cần lưu ý
Bên cạnh đó, vốn dĩ showbiz luôn tồn tại tâm lý “nghi ngờ scandal” – nhiều người cho rằng người nổi tiếng làm gì cũng có thể vì mục đích đánh bóng tên tuổi. Do đó, khi một nghệ sĩ làm từ thiện, không ít anti-fan hoặc thậm chí khán giả trung lập sẽ cảnh giác, tự hỏi liệu hành động ấy có thực sự xuất phát từ tấm lòng hay chỉ là chiêu trò PR. Chính bầu không khí hoài nghi sẵn có này khiến các nghệ sĩ rất dễ bị nghi ngờ.
Chỉ cần chậm một thông báo, thiếu một chứng từ, họ có thể ngay lập tức bị một bộ phận dư luận quy chụp là “ăn chặn”, dù thực tế có thể không phải vậy. Tóm lại, uy tín cá nhân của người nổi tiếng là con dao hai lưỡi: nó giúp họ kêu gọi được nhiều người ủng hộ, nhưng cũng khiến họ trở thành tâm điểm chỉ trích nếu chẳng may xảy ra vấn đề.
Lỗ hổng pháp lý và thiếu minh bạch trong quyên góp
Nguyên nhân sâu xa tiếp theo nằm ở khoảng trống pháp lý và cơ chế giám sát đối với hoạt động quyên góp từ thiện. Tại Việt Nam, trước năm 2021, pháp luật gần như chưa có quy định rõ ràng cho trường hợp cá nhân đứng ra kêu gọi cứu trợ. Thậm chí, Nghị định 64/2008 từng cấm cá nhân tự ý quyên góp cho thiên tai, bệnh tật – mọi hoạt động cứu trợ phải do Mặt trận Tổ quốc hoặc tổ chức được cấp phép thực hiện.
Quy định này trên thực tế đã lạc hậu và không còn phù hợp, bởi từ lâu nhiều nghệ sĩ, người dân vẫn tự phát kêu gọi từ thiện mỗi khi xảy ra bão lũ. Do không được cập nhật, luật cũ vô tình đẩy các hoạt động thiện nguyện tự phát vào vùng xám: cá nhân thì không có tư cách pháp nhân chính thức để minh bạch, còn cơ quan chức năng cũng khó can thiệp hoặc hướng dẫn vì… luật không cho phép họ làm từ thiện ngay từ đầu.
Hệ quả gây ra với những ngôi sao truyền thông khi vướng vào chỉ trích
Hệ quả là việc quản lý tiền quyên góp hoàn toàn phụ thuộc vào tự giác của người kêu gọi. Mạnh thường quân gửi tiền vào tài khoản cá nhân của nghệ sĩ, và sau đó chỉ có thể theo dõi qua các cập nhật do chính người đó đưa ra. Nếu người kêu gọi chậm trễ thông tin hoặc không công khai chi tiết, sẽ không có một cơ chế độc lập nào đảm bảo tiền được dùng đúng mục đích. Trường hợp của Hoài Linh cho thấy do không có ràng buộc pháp lý về thời hạn giải ngân hay báo cáo, số tiền hơn 14 tỷ đã bị giữ suốt nhiều tháng mà khán giả vẫn phải “dò hỏi” trên Facebook của ông. (Nguồn đưa tin dantri.com.vn)
Ở tầm quốc tế, nhiều quỹ từ thiện của sao Hollywood cũng vận hành tương đối khép kín, thiếu sự giám sát độc lập, nên tiền có thể bị chi sai mục đích mà chỉ sau này kiểm toán mới phát hiện (như quỹ của Madonna, Kanye West…). Nói cách khác, sự thiếu vắng những quy định minh bạch ngay từ đầu đã tạo kẽ hở cho sai sót hoặc lợi dụng xảy ra.
Tin tốt là sau các ồn ào, Việt Nam đã nhận ra nhu cầu hoàn thiện pháp lý: cuối 2021, nghị định mới đã được soạn thảo cho phép cá nhân kêu gọi từ thiện nhưng phải thông báo với chính quyền, phối hợp phân phối và công khai hoạt động thu/chi khi được yêu cầu. Điều này nhằm đảm bảo tiền đóng góp được quản lý minh bạch, hiệu quả, tránh tình trạng “mạnh ai nấy làm” dẫn đến khuất tất.
Tâm lý công chúng và sức lan tỏa của mạng xã hội
Yếu tố tâm lý đám đông và truyền thông xã hội cũng góp phần quan trọng đẩy các vụ việc từ lùm xùm cá nhân thành cuộc khủng hoảng truyền thông lớn. Ngày nay, chỉ cần một bài đăng hay video tố cáo, câu chuyện có thể bùng nổ trên mạng với tốc độ chóng mặt. Nhìn lại vụ Hoài Linh, ban đầu thông tin ông giữ tiền từ thiện lưu cữu xuất phát từ những livestream “bóc phốt” trên Facebook/YouTube, sau đó lan truyền khắp các diễn đàn và nhanh chóng được báo chí vào cuộc
.Mạng xã hội cho phép hàng nghìn người bình luận, chia sẻ ý kiến chỉ trích, tạo nên sức ép khổng lồ buộc nghệ sĩ phải lên tiếng. Tuy nhiên, song hành với tốc độ và sức mạnh đó là mặt trái: thiếu kiểm chứng và dễ bị thao túng. Nhiều thông tin trên mạng có thể chưa được xác thực nhưng đã kịp “định tội” trong mắt công chúng. Chẳng hạn, trong vụ của mẹ bé Bắp, một đoạn clip cắt ghép về lời nói của chị Hòa đã châm ngòi cho nghi vấn, để rồi sau đó cư dân mạng thi nhau thêu dệt hàng loạt tin đồn (nào là mua đất, làm răng, con học trường quốc tế…) trước khi người trong cuộc kịp thanh minh.
Xu hướng biến động liên tục của dư luận liên quan đến vụ việc
Khi những tin đồn này được chia sẻ chóng mặt, dư luận có xu hướng tin vào điều tồi tệ nhất, tạo nên áp lực tâm lý khủng khiếp lên đối tượng bị cáo buộc. Mạng xã hội cũng làm mờ ranh giới giữa đúng – sai: Dù nghệ sĩ có đưa ra bằng chứng minh oan, vẫn sẽ có một lượng người “nhất quyết không tin” và cho rằng tất cả chỉ là dàn xếp.
Hiệu ứng đám đông còn được thúc đẩy bởi tâm lý “hóng drama” – nhiều người tham gia bình luận, phẫn nộ đơn giản vì đó là chủ đề nóng, hơn là vì họ thực sự liên quan. Điều này khiến sự việc bị đẩy đi xa, đôi khi lạc khỏi trọng tâm ban đầu (từ câu chuyện tiền từ thiện trở thành cuộc công kích đời tư nghệ sĩ). Tóm lại, mạng xã hội vừa là con dao hai lưỡi: nó giúp phanh phui các khuất tất nhanh hơn, nhưng cũng có thể biến mọi thứ thành “thị phi trực tuyến” mất kiểm soát, gây tổn hại danh dự ngay cả khi chưa có kết luận chính thức.
Lợi ích ngầm: Từ thiện – sự vị tha hay công cụ trục lợi?
Một điểm khiến công chúng day dứt trong các vụ ồn ào từ thiện là câu hỏi về động cơ thực sự của người làm từ thiện. Liệu tất cả xuất phát từ tấm lòng nhân ái, hay còn có lợi ích ngầm nào khác? Thực tế, làm từ thiện đúng là giúp đỡ cộng đồng, nhưng đồng thời cũng mang lại hào quang hình ảnh cho người đứng ra kêu gọi. Tiến sĩ Leslie Lenkowsky (ĐH Indiana, Mỹ) từng nhận xét trên tạp chí Forbes rằng từ thiện cũng là một phương tiện để quảng bá hình ảnh của người nổi tiếng.
Nói cách khác, khi nghệ sĩ làm việc tốt, họ sẽ được tiếng thơm, được truyền thông ca ngợi, thiện cảm công chúng tăng lên – đó là lợi ích về danh tiếng, làm marketing không thể phủ nhận. Nhiều ngôi sao ý thức rõ điều này và xem việc tham gia hoạt động xã hội là một phần xây dựng thương hiệu cá nhân. Do đó, một bộ phận dư luận có quyền nghi ngờ rằng một số trường hợp, người nổi tiếng kêu gọi từ thiện chủ yếu để đánh bóng tên tuổi hoặc tạo thiện cảm, hơn là vì mục đích hoàn toàn vị tha.
Nguy hiểm hơn, lợi ích tài chính có thể len lỏi nếu người kêu gọi cố tình mờ ám. Khi nắm trong tay số tiền hàng chục tỷ đồng mà không ai kiểm soát, cám dỗ chiếm dụng một phần số tiền đó là có thật. Trong vụ Madonna, những người quản lý quỹ đã “phung phí” hàng triệu USD cho chính họ
Cần có góc nhìn đa chiều để tránh bài xích từ thiện quá cực đoan
Tuy nhiên, cũng cần phân biệt: không phải nghệ sĩ nào vướng tranh cãi cũng có ý đồ xấu ban đầu. Nhiều khả năng họ thực lòng muốn giúp người, nhưng do thiếu chuyên nghiệp và minh bạch nên tự đẩy mình vào nghi vấn.
Dù động cơ là gì, bài học rút ra là: nếu người làm từ thiện không rõ ràng, công chúng sẽ lập tức nghĩ đến khả năng “mượn hoa cúng Phật” (lấy tiền người khác làm từ thiện để hưởng tiếng thơm cho mình) hoặc tệ hơn là “ăn chặn” tiền. Một khi nghi án hình thành, hình ảnh đẹp gây dựng được cũng có thể tan vỡ rất nhanh, biến “người hùng từ thiện” thành đối tượng bị lên án.
Lời khuyên dành cho công chúng
Những lùm xùm liên tiếp khiến không ít người hoang mang, thậm chí mất niềm tin vào các hoạt động từ thiện. Vậy công chúng nên làm gì trước tình trạng này?
Thứ nhất, hãy lựa chọn và đánh giá chiến dịch từ thiện một cách tỉnh táo.
Khi quyết định ủng hộ tiền cho một lời kêu gọi nào đó, chúng ta nên xem xét mức độ minh bạch và uy tín của chiến dịch. Hãy để ý những dự án công khai rõ thông tin: mục đích quyên góp, cách thức phân phối, đơn vị tiếp nhận, thời gian thực hiện… Một chiến dịch minh bạch thường cung cấp cho người ủng hộ bản kế hoạch rõ ràng và cam kết sẽ báo cáo kết quả. Ngược lại, nếu chỉ thấy lời kêu gọi chung chung, cảm tính và yêu cầu chuyển tiền vào tài khoản cá nhân mà không có thêm thông tin gì đảm bảo, đó là dấu hiệu nên thận trọng.
Người dân có thể ưu tiên đóng góp qua các tổ chức từ thiện chuyên nghiệp, uy tín (Hội Chữ thập đỏ, quỹ cứu trợ được nhà nước cấp phép…) – những nơi có hệ thống giám sát và báo cáo chặt chẽ. Trong trường hợp ủng hộ qua cá nhân nổi tiếng, hãy chọn những người đã có thành tích minh bạch trước đó, hoặc ít nhất họ thiết lập tài khoản riêng cho từ thiện và cập nhật thường xuyên.
Thứ hai, tỉnh táo tiếp nhận thông tin, tránh bị thao túng bởi drama mạng xã hội.
Khi gặp tin tức về một vụ bê bối từ thiện, công chúng cần bình tĩnh phân tích đa chiều thay vì vội kết luận theo số đông. Hãy tự hỏi: nguồn tin này từ đâu, có đáng tin cậy không, đã có kết luận chính thức chưa? Nên ưu tiên các nguồn thông tin chính thống (báo uy tín, thông cáo từ cơ quan chức năng) hơn là các tin đồn lan truyền vô kiểm chứng trên Facebook, YouTube.
Cũng nên lắng nghe phản hồi từ người trong cuộc – ví dụ, đợi xem nghệ sĩ đó có đưa ra bằng chứng hay giải thích gì cho cáo buộc không – trước khi phán xét. Tránh trở thành một phần của “tòa án mạng” thiếu công bằng: việc comment mắng nhiếc hay chia sẻ thông tin chưa xác thực có thể đẩy sự việc đi xa và gây hậu quả cho người vô tội.
Hãy nhớ rằng trên mạng xã hội, không phải ai cũng nói sự thật; đôi khi có những kẻ lợi dụng tâm lý đám đông để “dắt mũi” dư luận phục vụ mục đích riêng (câu view, trả thù cá nhân, cạnh tranh bẩn…). Vì vậy, mỗi cá nhân cần giữ cái đầu lạnh giữa cơn bão thông tin.
Lời khuyên cho những người đang có ý định dùng tai tiếng, truyền thông xấu để nổi tiếng hoặc kiếm tiền
Trong kỷ nguyên mạng xã hội, không ít người (kể cả một số “KOLs” – người có ảnh hưởng trên mạng) chọn cách tạo tai tiếng nhằm thu hút sự chú ý, từ đó kiếm tiền qua quảng cáo, lượt xem hoặc đơn giản là để nổi tiếng hơn. Tuy nhiên, “chiêu thức” này là con dao hai lưỡi và cần cân nhắc kỹ lưỡng trước khi sử dụng, nếu không muốn phản tác dụng về lâu dài.
Hãy hiểu khi nào tai tiếng có thể mang lại lợi ích
Trong lĩnh vực truyền thông giải trí, quả thực có hiện tượng “càng scandal càng nổi”. Một số ngôi sao vụt sáng sau một sự cố ồn ào nào đó – tên tuổi họ được biết đến nhiều hơn, đắt show hơn. Tuy nhiên, những trường hợp “thành công” với tai tiếng thường rơi vào dạng scandal tạo chú ý nhưng không vi phạm đạo đức nghiêm trọng. Ví dụ: phát ngôn gây sốc, ăn mặc táo bạo, xích mích với đồng nghiệp… những thứ này chủ yếu gây tranh cãi dư luận chứ không làm tổn hại trực tiếp đến ai.
Những scandal kiểu đó có thể chấp nhận được ở mức độ nhất định, thậm chí trở thành “gia vị” giúp người nổi tiếng phủ sóng truyền thông. Nếu bạn định dùng tai tiếng, hãy tự hỏi: sự việc này có vượt qua làn ranh đạo đức/pháp luật hay không? Nếu không, và mục tiêu chỉ là khuấy động sự chú ý tạm thời, bạn có thể thu lợi ngắn hạn – ví dụ tăng followers, được nhắc tên khắp nơi, kênh YouTube/TikTok tăng view (tức là kiếm tiền từ quảng cáo nhiều hơn)… Tuy nhiên, lợi ích này thường chỉ là nhất thời. Khán giả có thể tò mò theo dõi bạn vì drama, nhưng sẽ không tôn trọng bạn nếu không có gì giá trị hơn ngoài drama.
Hiểu rõ những hệ lụy lâu dài của việc cố tình gây tranh cãi để kiếm tiền
Tai tiếng có thể đem lại hào quang chớp nhoáng, nhưng cái giá của nó cũng rất đắt. Trước hết là về hình ảnh và uy tín cá nhân: một khi bạn tự gắn mác “thị phi” cho mình, sẽ rất khó rũ bỏ. Các nhãn hàng lớn, đối tác nghiêm túc thường e ngại làm việc với người có danh tiếng xấu, bởi họ không muốn liên lụy đến những ồn ào tiêu cực. Ví dụ, một nghệ sĩ mang tiếng “ăn chặn từ thiện” chắc chắn sẽ bị các nhà tài trợ, chương trình truyền hình tránh xa, dẫn đến mất mát cơ hội nghề nghiệp dài hạn.
Kế đó là rủi ro pháp lý và đạo đức: nếu chiêu trò của bạn vi phạm pháp luật hoặc chuẩn mực đạo đức (như lừa đảo tiền từ thiện, vu khống người khác,…), bạn có thể đối mặt với kiện tụng, thậm chí án hình sự. Lúc đó, không những tiền bạc kiếm được chẳng đủ bù đắp, mà bạn còn đánh đổi cả sự nghiệp và tự do. Ngay cả khi không vướng pháp luật, sự phẫn nộ của công chúng cũng có thể “hủy diệt” sự nghiệp của bạn – hiện tượng “cancel culture” (tẩy chay) trên mạng rất mạnh mẽ những năm gần đây. Nhiều người nổi tiếng từng cố tình tạo chiêu trò sốc nổi để rồi cuối cùng “chịu không thấu” áp lực dư luận, phải lui về ở ẩn rất lâu.
Kết luận góc nhìn truyền thông về các lùm xùm từ thiện
Lời khuyên cho những ai đang định “đi đường tắt” bằng tai tiếng: hãy cân nhắc chiến lược lâu dài thay vì chỉ nhìn lợi ích trước mắt. Danh tiếng, về bản chất, là thứ xây bằng giá trị thực và đóng góp tích cực thì mới bền vững. Dù chậm mà chắc, còn hơn “sớm nở tối tàn” vì chiêu trò. Còn nếu lỡ chọn gây scandal, hãy chuẩn bị sẵn tâm lý và kế hoạch để xử lý khủng hoảng cũng như chấp nhận hậu quả. Đừng quên: niềm tin một khi đánh mất thì rất khó lấy lại.
Những tranh cãi quanh hoạt động từ thiện, suy cho cùng, đã dạy cho cả người nổi tiếng lẫn công chúng những bài học đắt giá về minh bạch, lòng tin và trách nhiệm. Từ phía công chúng, thay vì mất niềm tin hoàn toàn, chúng ta có thể trang bị cho mình sự hiểu biết và tỉnh táo hơn khi đóng góp từ thiện cũng như khi tiếp nhận thông tin. Từ phía người làm từ thiện (dù là nghệ sĩ hay bất kỳ ai), hãy luôn nhớ rằng minh bạch là yếu tố sống còn – không chỉ để bảo vệ những người bạn giúp đỡ, mà còn bảo vệ chính danh dự của bạn.
Nếu bạn muốn tìm hiểu nhiều hơn về các chủ đề liên quan đến Truyền thông, Marketing hãy tiếp tục theo dõi Vima nhé.
Nguồn tài liệu tham khảo: Báo Tuổi Trẻ, Dân Trí, VnExpress, Thanh Niên, VOV, Forbes, Báo Giao thông… (được trích dẫn trong bài).
